Halk Oyunları Kataloğu

Bu bölüm hazırlanırken Kültür Bakanlığı, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü yayınlarından, Müzikolog ve Folklorcu Mahmut Ragıp Gâzimihâl’in 15 defterden oluşan “Yurt Oyunları Kataloğu” adlı çalışmasının Nail TAN ve Ahmet ÇAKIR tarafından baskıya hazırlanması ile oluşan 3 ciltlik “TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU” adlı eserden faydalanılmıştır. Eseri oluşturanlara teşekkürü borç biliriz. Bu kaynak Kültür Bakanlığı sitesinden alınmıştır..

Haley Çevirmek

Sinsin’in sonunda, kararmaya yüz tutan ateşlerin çevresinde h’le gibi halka kurularak oyun yürütmeğe bazı yerlerde “Haley çevirmek” derler ki Halay çekmek tabirinden başka ve sırf bu duruma mahsustur. Ateş çevresinde halkalanıp oyun çevirmek Kafkasya’da ve Altaylarda tarih kadar eskiydi, meselâ Hunlardaki varlığı kayıtla sabittir.

Devamı »

Halay Çekmek

Çankırı’da Halay’a “Alay” derler. Çankırı köylerinde 15-20 kadar genç ve orta yaşlılardan bileşik bir grup el ele yapışarak yarım halka kurarlar. İki baştakiler, ellerinde birer çevre sallayarak ve çalınan havanın ‘hengine ayak uydura uydura, usul usul dönerler. Davul zurna yarım dairenin ortasındadır. Çoğu zaman şu havaya vururlar: Sarı kavun dilimi …

Devamı »

Halay

Konya bölgesinde bugün Halay denilen oyunlar yok gibidir. Nasıl ki zurnalar da tükenmiş durumdadır. Fakat halk dilinde “baş örtüsü” ve değirmi şey anlamına Halay kelimesi hâlâ kullanılmaktadır ki mânalıdır. Halayların çağımız için merkez bölgesi Sivas sayılabilmek üzere Malatya, Çorum ve havalisinde güneyden Gaziantep’e kadar hep çeşitleri ve adı yaygındır. Tekli …

Devamı »

Garzanî

Bu oyunun Karsan Türklerinden kalma olarak Kars bölgesinden Siirt ve dolayına çok eski bir çağa aşiretle birlikte inmiş olması kuvvetle muhtemeldir. Siirt’ten Eruh ilçesinin davul zurnayla oynanan iki kalabalık Tam kişi yer alabilir. Bazı Şirvan köylerinde de vardır. Bitlis’te Yarım Garzanî ve Tam Garzanî denilen tertipler, Yarım Goranî ve Tam …

Devamı »

Garkın Halayı

Sivas’ın köy Halaylarındandır. Garhın da denir. Başlangıç ve yürüyüş figürleri aynen Düz Halay’daki gibidir. Garkın, daha doğrusu Kargın Halayı’nın adları diğer Sivas Halaylarının üçlülük sırasıyladır. Ağırlama, sıktırma ve hoplatma. Garkın Ağırlaması: Başçeken’in ve son duranın ellerinde birer mendil bulunmak üzere oyuncular serçe parmaklarından kilitlenerek el ele dizilenirler. Orta biraz geride, …

Devamı »

Fingil

Giresun ilinin üç beş köyünde, o arada meselâ Şebinkarahisar’ın Boztekke köyünde revaçta kalmış hafif oyunlardandır. Sırf erkeklerce oynanır. Bu köyde karma oyun göreneği yoktur. Köyün diğer oyunları şunlardır: Karşılama, Çandır, ayrıca Horan. Fingildemek; kırıştırmak, oynaklık etmek anlamındadır.

Devamı »

Fidayda

Çorum’da arasıra anılan, tekrarlanıp yine nice zaman hatıra bile getirilmeyen bir çeşittir. Kelimenin aslı faslı karanlıktır. Hareketleri bakımından irticali oyunlardandır. Yalnız Çorumlularca söylenip oynanan Fidayda Türküsü, pek eski değildir. Daha ziyade kadınlar arasında 1 veya 2 kişi tarafından yürütülür. Dış haliyle köçekçeyi andırır. Sadece nakaratında ayrı bir çeşni vardır. Oyuncu …

Devamı »