Somut Olmayan Kültürel Miras ve Kültürel İfade Çeşitliliği

UNESCO’nun 32. Genel Konferansı’nda 17 Ekim 2003 tarihinde kabul edilen Somut Olmayan Kültürel Mirasın (SOKÜM) Korunması Sözleşmesi (Oğuz vd. 2005) ile 33. Genel Konferansı’nda kabul edilen Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin (KİFAÇ) Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi (Oğuz vd. 2009), sözü edilen bu kırk yıllık çabanın meyvesidir. Şunu da unutmamak gerekir ki bu kırk yıllık çaba, bir anlamda yaklaşık iki yüzyıldır var olan folklorun korunmasının ulusal kimliğin ve kültürün korunması anlamına geldiği düşüncesinin hükümetlerarası bir enstrümana dönüşmesidir. Dünyanın iki yüzyıllık deneyiminin ve entelektüel belleğinin talebi, geçen süreçlerdeki gözlem ve değerlendirmelerin ortaya çıkardığı bir haklılık olarak görülmüş ve bu hüküm sözünü ettiğim bu iki sözleşme ile resmî belge niteliği kazanmıştır.
Somut Olmayan Kültürel Mirasın (SOKÜM) Korunması Sözleşmesi, bir toplumun kendi kültürel kimliğinin bir parçası olarak gördüğü ve kuşaktan kuşağa aktarmak suretiyle günümüze kadar getirdiği somut olmayan kültürel miraslarını korumasına ve gelecek kuşaklara aktarmasına katkı sağlayacak yol, yöntem ve imkânları tanımlamaktadır. Bu sözleşme ile oluşacak Ulusal Envanterler, somut olmayan kültürel miras unsurlarının ulusal, İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesi ve Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Miras Listesi ise, hem ulusal hem de uluslararası süreçlerde sözleşmede tanımlanan mirasların nasıl korunması gerektiğini biçimlendirmekle, öteden beri hemen her toplumda dile getirilen kültürümüz ölüyor şeklindeki yakınmalara da bir anlamda cevap vermektedir. İki yüzyıllık folklor çalışmalarının ortaya koyduğu bu yargıya duyarsız kalmayarak konuyu entelektüeller arası bir yakınma ve kaygı konusu olmaktan çıkararak hükümetlerarası bir koruma belgesine dönüştüren UNESCO’nun ürettiği metnin amaca ne denli hizmet edebileceği tartışılabilir olsa bile, küresel bir talebi karşılamaya çalıştığı gerçeği gözden kaçırılmamalıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir