Orta Karadeniz ile İç Anadolu’nun kültürel sınırında yer alan Çorum, tarih boyunca Hititlerden Osmanlılara uzanan zengin bir mirasa sahip olmuştur. Bu kültürel derinlik, halk oyunlarına ve özellikle de geleneksel halk giysilerine doğrudan yansımıştır. Çorum yöresine özgü giysiler; sadelik ile gösterişin, işlevsellikle estetiğin dengeli bir karışımıdır.
Yörede oynanan halk oyunları, çoğunlukla oturaklı, ağır ve tören havası taşıyan yapısıyla dikkat çeker. Bu da Çorum Yöresi Giysilerinin hem rahat hareket etmeye elverişli hem de görsel olarak uyumlu olmasını gerektirir. Kadın giysileri, geleneksel zarafeti simgelerken; erkek giysileri, sade ama karakteristik detaylarla donatılmıştır. Kumaşlardan renk kullanımına, aksesuar çeşitliliğinden desen anlayışına kadar her bir parça, Çorum’un sosyo-kültürel dokusunu yansıtır.
Çorum Yöresi Erkek Giysileri
1. İç Göynek
Vücuda doğrudan temas eden, teri emen, pamuklu kumaştan dikilmiş iç giysisidir. Genellikle beyaz veya krem renktedir.
2. Mintan
İç göyneğin üzerine giyilen, çoğunlukla yakasız, düğmeli geleneksel gömlektir. Pamuklu veya keten kumaştan yapılır.
3. Yelek
Cepken tarzında, kolsuz ve önden düğmeli olan bu giysi mintan üzerine giyilir. Kimi modellerde işlemeler bulunabilir.
4. Şalvar
Çorum erkek giyiminin temel parçasıdır. Bol kesimiyle rahat hareket imkânı sunar. Bel kısmı kuşakla sabitlenir.
5. Kuşak
Renkli, dokuma kumaştan yapılmış, beli saran ve şalvarı tutan geniş kuşaktır. Aynı zamanda süsleyici işlevi de vardır.
6. Çorap
Genellikle yün veya pamuklu olan, diz altına kadar gelen el örmesi çoraplardır. Üzerinde yöreye özgü basit desenler olabilir.
7. Yemeni / Çarık
El yapımı, yumuşak deriden üretilmiş geleneksel ayakkabılardır. Uzun ömürlü ve halk oyunlarında rahat hareket etmeyi sağlar.
8. Başlık (Fes – Poşu)
Erkekler tarafından başa takılan fes ya da desenli poşulardan oluşur. Poşu hem güneşten korunma hem de stil amacıyla bağlanır.
Çorum Yöresi Kadın Giysileri
1. İçlik
Ten üzerine giyilen pamuklu ince giysidir. Ter emici özelliği ile hijyen sağlar. Üst giysilerin altında bulunur.
2. Üçetek
Adını üç parçadan oluşmasından alan, bol ve uzun etek formudur. Altına şalvar ya da iç etek giyilir. Dans esnasında dönerken hoş bir görüntü sunar.
3. Şalvar
Kadın şalvarları genellikle desenli ve ince kumaşlardan yapılır. Üçeteğin altına giyilerek tamamlayıcı rol üstlenir.
4. Cepken
Vücuda oturan, bel hizasında kısa, işlemeli kadın yeleğidir. Üçeteğin üstüne giyilir. Kadife, saten ya da dokuma kumaşlardan yapılabilir.
5. Yelek
İşlemeli ya da düz kumaştan yapılan uzun veya kısa kollu kadın üst giysisidir. Renkli ve motifli olabilir.
6. Yazma – Başörtüsü
Kadınların başlarına sardığı desenli ve oyalı bez örtülerdir. Altına fes ya da alınlık takılır. Renkler genellikle canlıdır.
7. Alınlık – Fes
Kadın baş giyiminin önemli parçasıdır. Fes üzerine alınlığı sararak takarlar. Alınlıkta pul, boncuk, para gibi süslemeler yer alabilir.
8. Önlük
Pratik kullanımı olan, estetik katkı sunan giysidir. Üçetek üzerine bağlanır. Kimi zaman işlemeli ya da motifli olur.
9. Kuşak
Bel çevresine sarılan, ipek ya da pamuklu dokuma kumaştan yapılan kuşaktır. Giysilere form kazandırır.
10. Çorap
Yün ya da pamuklu el yapımı çoraplardır. Genellikle beyaz veya kırmızı gibi dikkat çekici renklerde tercih edilir.
11. Yemeni – Edik
Kadınların halk oyunlarında giydiği geleneksel ayakkabılardır. Renkli, bazen işlemeli olabilir. Ayağı sıkmaz, rahatlık sağlar.
GENEL ÖZELLİKLER
Doğal Kumaş Kullanımı: Hem kadın hem erkek giysilerinde pamuk, keten, yün gibi doğal kumaşlar tercih edilir. Bu hem sağlıklı hem dayanıklıdır.
Hareket Özgürlüğü: Halk oyunlarına uygun olarak, bol kesim şalvar ve üçetek gibi giysiler tercih edilmiştir.
Estetik – İşlev Dengesinde Ustalık: Kıyafetler yalnızca süs amacıyla değil, aynı zamanda günlük hayatın zorluklarına dayanacak şekilde tasarlanmıştır.
Sade ama Zarif: Erkek kıyafetleri sade çizgilere sahipken, kadın giysileri zarif detaylarla bezeli; özellikle başlıklar, alınlıklar ve yelekler dikkat çekicidir.
Kumaş ve Renk Uyumu: Koyu yeşil, bordo, lacivert gibi oturaklı tonlar kullanılırken; kadınlarda altın sarısı, kırmızı, fuşya gibi daha dikkat çekici renkler de yer alır.
Katmanlı Giyim Geleneği: İçlik, göynek, yelek, kuşak gibi katmanlarla kombinlenen giysiler, hem mevsimsel uyum hem de görsel zenginlik sağlar.
saysa bomboş