Isparta Yöresi

Yörede halk oyunları genellikle düğün zamanlarında gençler kendi aralarında eğlenirken ve askere uğurlama törenlerinde oynandıkları görülür. Bilinen halk oyunları genelde tek kadın ve erkek oyunları dizisinde oynanmaktadır. Ancak zaman zaman halkalı dizili oynandığı da görülmektedir. Bunun yanı sıra teke oyunlarının karşılamalı ve alacalı dizide oynandığı da olmaktadır.

Sütçüler ilçesinde oynanan kadın halk oyunlarına “Dut Dibi” adı verilmektedir. Bu oyunlara Dut Dibi adının verilmesinde yörede dut ağaçlarının bol olması uygun mevsimlerde yapılan düğünlerdeki eğlentilerin dut ağaçları altında yapılmasından ve türkülerdeki müşterek ritmin “Dut Dibi Dut Dibi” hecelerindeki ritmi vermesinden kaynaklanmaktadır.

Isparta halk oyunları genellikle zeybek türündedir. Isparta Merkez İlçe köyleri Uluborlu Yalvaç Gelendost Keçiborlu Atabey İlçeleri bu oyunların daha çok oynandığı yerlerdir. Eğirdir Ş.Karaağaç Y.bademli ve Sütçüler’in dağlık yerleşim yerlerindeki oyunlar ise kıvrak hareketli ve kısa süreli olurlar. Bu oyunlar ise Teke Oyunları özelliğinde olan oyunlardır. Bu oyunlar genelde tek kadın ve erkek oyunları dizisinde oynanır. Ancak zaman zaman halkalı dizili oyunlar da vardır. Bununla birlikte yörede; İç Anadolu’ya komşu ilçelerde kaşıklı oyunlara rastlanır. Yörede oynanan halk oyunlarının çeşitleri ve özellikleri şöyledir:

1. Zeybek Oyunları:  Yöredeki zeybek türü oyunlar daha çok dokuzlu aksak tartımlı olup açık havada davul zurna bağlama kaşık darbuka karışımından oluşan sazlarla çalınıp oynanmaktadır. Tek ve topluca oynanan zeybek oyunları kol bacak ve gövde hareketlerine göre düzenlenmiştir. Oyunda haykırışlar birden bire sıçramalar yere el atma ve diz vurmalar görülür. Ş.Karaağaç ve Yalvaç ilçelerinde parmak şaklatarak damak çatlatarak şişe çalarak ağır ve hızlı zeybekler oynandığı görülür. Serenler Zeybeği Al Yazma Osman Zeybeği Hatçem ilin en çok ilgi gören zeybeklerindendir. Yörede ağır zeybek olduğu gibi hızlı zeybekler de oynanır.
a) Ağır Zeybekler: Ege Bölgesine komşu olan Gönen ve Keçiborlu ilçelerinde oynanan zeybeklerdir. Serenler Zeybeği Evlerinin Önü Mersin Ardıçtandır Kuyuların Kovası Mezar Arasında Harman Olur mu? gibi oyunlar bu çeşit oyunlardır.

b) Hafif (Yürük) Zeybekler:  Şu Gelen Atlı Mıdır? Şu Aydın’ın Uşağı Ay Doğar Ayan Meyan Sarı Zeybek Haymanalı Hatçem Çayıra Serdim Postu Merdiven Altında Tavuk Gıdaklar Kesinti Zeybeği gibi.
2. Teke Oyunları: Yörede tanınmış olan en yaygın teke oyunları teke zortlatmalarıdır. Bu oyunlar ile “Teke” adı verilen erkek keçinin davranışları temsil edilir. Tekenin hareketlerini yansıtan oyun figürleri; sekme arkaya dönerek kaçma ani sıçrayışlar kıç atışı şeklindedir. Hız ani davranış ve sıçrayışlar tekenin niteliğidir. Müzikte de aynı nitelikler vardır. Teke oyunları önce gurbet havası denilen uzun hava ile başlamakta daha sonra yüksek bir hızla oyuna girilmektedir. Örneğin kollu kolsuz sağ kol havada yürümelerle sol kol havada çökmek ve el çırpma bittikten sonra hoplatmaya geçilmektedir. Hoplatmada aynı oyunlar aynı melodi ile arttırılarak bir kez daha oynanmaktadır. Teke oyunlarında çalgı olarak cura sipsi ve davul hakimdir. Oyuncular oyun esnasında tahta kaşık kullanırlar

İçerik hakkında şikayetleriniz veya söylemek,eklemek istedikleriniz varsa buraya tıklayarak bize bildirebilirsiniz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir