Anamur Yöresi Giysileri

Anamur Yöresi Giysileri

Anamur Yöresi Halk Oyunları Giysilerine Genel Bakış

Anamur, Mersin ilinin güneydoğusunda yer alan, Akdeniz ikliminin hâkim olduğu, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış zengin bir kültür bölgesidir. Bu zenginlik, halk oyunlarına ve özellikle bu oyunlarda giyilen geleneksel kıyafetlere de yansımıştır. Anamur yöresi giysileri, hem günlük yaşamdan hem de Yörük-Türkmen giyim kültüründen izler taşır.

Giysiler, hem iklim koşullarına uyum sağlayacak şekilde hafif ve kullanışlı, hem de oyunların hareketli yapısına uygun olarak bol ve rahattır. Kadın ve erkek kıyafetlerinde geleneksel motifler, renkli kumaşlar, el emeği işlemeler ön plandadır.

ANAMUR YÖRESİ ERKEK GİYSİLERİ

1- ÇARIK:

Dana veya manda derisinden yapılır. Çarığın bağları yine bu deriden bükülerek yapılır ve ayağa bağlanır. Yaş deriden yapılan çarık, kurutulduktan sonra sıhhatli kalabilmesi için kuyruk yağı ile yağlanır ve unla pudralanır.

2- KEÇE KÜLAH:

Kuzu yünü eğrilmeden hazırlanan ağaç kalıplara dökülür ve sıcak su ile dövülerek şekli verilir. Beyaz, siyah veya karışık renkli olabilir.

3- KIL HABA(BEYNAMAZ HABASI):

Kuzu yününden dokunur. Bu kumaşa şayak denir. Şayak yün ile sıkıştırılıp depilerek kalınlaştırılır. Elde edilen bu depme şayaktan haba dikilir. Yakasızdır. Kol altı açıktır. Namaz için abdest alınırken ve iş yaparken kolların çabuk çıkarılması için böyle yapılmıştır.

4- ŞALVAR:

Aynı habanın kumaşından yapılır. Kalça kısmı geniş paçalara doğru daralma görülür.

5- GÖYNEK(GÖMLEK):

Çulfallık adı verilen ince dokuma tezgahlarında iplikten dokunarak hazırlanır. Genelde tek renk dokunan kumaşlardan renkli olanlar da vardır. Renklendirmede kök boya kullanılır. Bu dokumalara alaca veya göklü bükme denir. Düğmeler çaltı veya tesbi denilen ağaçlardan, onların çekirdeklerinden yapılır. Yakasızdır.

6- BEYAZ KUŞAK:

Beyaz kuzu yününden dokunur. Ucu püsküllüdür. Şalvarın uçkur kısmına sıkıca bağlanır.

7- ÇORAP:

Deve yününden ağaç şişlerle örülür. Tek renk ve renkli olabilir. Ağız kısmı püsküllüdür. Giyimde şalvarın uç kısmı, çorabın içine sokulur.

8- BAĞCAK:

Koyun veya kuzu yününden renkli olarak dokunur. Uçları püsküllüdür. Kuşağın üzerine sıkıca bağlanır. Yörüğün el tutamağıdır. Dağdan toplayacağı odunu veya sakatlanan bir hayvanı sırtlamak için daima yanında taşır.

ANAMUR YÖRESİ KADIN GİYSİLERİ

1- FES:

Başa giyilir. Ön tarafı çeşitli boncuk ve çiçeklerle süslüdür. Kadifeden veya renkli keçeden yapılır.

2- ALINLIK:

Fesin alt kısmına dikilir veya bağlanır. Süslü ve altınlıdır. Kadının zengin veya dar gelirli olduğu bu altınların miktarına göre ve buradaki altınların sayısına göre evli veya bekar olduğu anlaşılır.

3- PULLU TÜLBENT:

Fesin üzerine atılır. Genellikle beyazdır. Tülbentin kenarları parlak pullarla işlemelidir.

4- ÇEKİ(ALA YAZMA):

Alına pullu tülbentin üzerine düz bağlanır. Alın çeksisi de denir.

5- GÖYNEK(GÖMLEK):

İplikten çulfallık denilen küçük dokuma tezgahlarında dokunur. Yakasızdır. Boyum kısmı göğüse kadar açık olur. Yine düğmeleri ağaçtan yapılır.

6- ÜÇ ETEK:

Göyneğin üzerine giyilir. Eskiden renkli dokumadan yapılmakta idi. Şimdi ise kutnu kumaşından yapılmaktadır. Uzun kollu ve yakasızdır.

7- SALTA(CEPKEN):

Üç eteğin üzerine giyilir. Kollu veya kolsuz olabilir. Cepkeni giyen kişi kendi zevkine göre üzerine sim sırmadan işleme yapar.

8- DARABULUS KUŞAK:

İpekten dokunur. Çok renklidir. Uçları püsküllüdür. Bir enden olabileceği gibi iki veya üç enden de yapılabilir. Üç eteğin üstüne bele sarılır.

9- ÇORAP:

Kuzu yününden ağaç şişlerle örülür. Genellikle beyaz renktedir. Uçları püsküllüdür.

10- DON(ŞALVAR):

Bacağa üç etek içine giyilir. Dokumadan yapılır. Şalvar uçları işlemelidir. Giyimde uçlar şalvarın içine koyulur.

11- İÇLİK:

Şalvarın üstüne giyilir. Kadının üç eteği kaldırması(Uçlarını toplaması) halinde içindeki donun gözükmesini engelleyen bir parçadır. Yine üç eteğin açık gelen yerlerine düşen ve ön uçları işlemelidir.

12- ÖNCEK:

Yün dokumadan yapılır. Üçeteğin önüne belden asılarak bağlanır. Ön kısmı kullananın zevkine göre süslenir.

13- TUZ TORBASI:

Istar denilen dokuma tezgahlarında yapılır. Keçi yününden dokunur ve üzerine yörük motifleri işlenir. Bir nevi çanta yerine kullanılır. Omuzdan bele gelecek şekilde asılır.

14-ÇARIK:

Erkek çarığı ile aynıdır.

15-BAĞCAK:

Erkek bağcağı ile aynıdır. Kadının çocuğunu veya dağdan topladığı odunu taşıması için kullanır.